MAGDEBURG YARIM KÜRELERİ VE İLK VAKUM POMPASI :  Otto von Guericke (1602-1682), vakum pompasını icat ederek atmosfer basıncının gücünü gösteren   Alman fizikçidir. İki adet bakır yarım küre, bir vakum pompası ve 16 atla yapılan Magdeburg yarım küreleri deneyi ile açık hava basıncının varlığını ispatlamıştır

      Guericke, Aristo’nun doğada vakum olamayacağını öne süren teorisine inanmıyordu. Aristo “doğa vakumdan nefret eder, doğada vakum yoktur” dediği için bilim adamları yüz yıllarca havasız bir ortam olamayacağına inanmıştı.

      Guericke, 50 santimetre çapında bakırdan iki yarım küre yaptı ve bunlardan bir tanesine metal bir musluk taktı. Yarım kürelere, kalın metal halkalar da bağlamıştı. Guericke, 1654’te imparatorun huzurunda iki bakır yarım kürenin arasına balmumu ve terebentin emdirilmiş deri bir conta koydu ve yarım kürenin musluğuna vakum pompasını bağladı. Hava boşalınca, musluğu kapatıp içeriye hava girişini engellediği yarım kürelere 8’er at bağlayıp yürüttü. Ancak 16 atın gücü yarım küreleri birbirinden ayırmaya yetmedi. Böylece Otto von Guericke, Aristo’nun vakum yoktur teorisinin yanlış olduğuna tüm bilim dünyasını inandırdı ve atmosfer basıncının da gücünü kanıtladı.

Deney, 2000’de İngiltere’nin Great Torrington kasabasındaki Barometre Müzesi’nde de tekrarlandı. Magdeburg’da 1993’te Otto von Guericke Üniversitesi kuruldu.

Kaynak :

Prof. Dr. Ural Akbulut

 ODTÜ Kimya Bölümü