Işığın Renklerine Ayrılması : Beyaz ışık gerçekte beyaz değildir. Beyaz ışık diğer ışıkların birleşimi ile meydana gelir. Beyaz ışığın prizma gibi ortamlardan geçerek renklerine ayrılmasına ışık tayfı denir. Beyaz ışığın tüm renklerin birleşimi olduğunu ilk defa Newton tarafından bulunmuştur. Işık prizması üzerine düşürülen beyaz ışık renklerine ayrılır.

Beyaz ışık cam ortama ve camdan yapılmış prizmaya Şekil I ve ll deki gibi gönderildiğinde renklere ayrılır. Buradan anlaşılacağı üzere beyaz ışık altı renk ışığın karışımıdır. Farklı renkteki ışınlar saydam ortamda aynı şekilde kırılmaz. Kırılmalar incelendiğinde dalga boyu büyük olan kırmızı ışık az kırılırken dalga boyu küçük olan mor ışık çok kırılmaktadır. Crown camı görünür ışınlardan her renge ayrı bir kırılma indisi değeri alır.

Işığın renklere ayrıldığını gök kuşağının oluşumunda ve sabun köpüğünün zarında meydana gelen renklenmede gözlemleyebiliriz. Tipik bir gök kuşağı kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renklerinden meydana gelen bir renk sırasına sahip bir veya daha fazla aynı merkezli arklardan ibarettir. En çok rastlanan çeşidi ilkel (birinci) gök kuşağıdır. Bu çeşidin merkez açısı 42° civarındadır ve kırmızı renk dış tarafa, mor renk iç tarafa isabet eder.

Bazen ışığı daha zayıf merkez açısı 50° civarında olan tali (ikinci) gök kuşağına da rastlanır.Güneşin ufuktan yüksekliği 52 dereceyi geçerse gök kuşağı oluşmaz, 42,5 derecenin üzerinde olursa gök kuşağı görülmez. Bunda renk dizilişi diğerinin tersidir. Bunların haricinde sadece dar kırmızı veya kırmızı-yeşil renk bantlarından müteşekkil küçük kuşaklar da görülür ve bunlar birinci gök kuşaklarının iç tarafında ve ikincilerin dış tarafında bulunur. Gök kuşakları; ışık ışınlarının yağmur damlaları ve sis tanecikleri tarafından kırılması, yansıtılması ve dağıtılması ile meydana gelir. Büyük damlaların meydana getirdiği kuşaklar en parlak ve renk ayrılması en belirgin olanlarıdır. Küçük yağmur damlalarının meydana getirdiği kuşaklar ise daha zayıf ve daha geniş olur. Bunun en tipik örneği sis kuşağı olarak da isimlendirilen ve sis bulutu veya buğusu tarafından meydana getirilen beyaz kuşaklardır.

• Genellikle yarım çember olarak gözükmelerine karşın, bir dağ tepesinden veya uçaktan bakıldığında, gök kuşağı konisi olarak adlandırılan çember şeklinde görülebilir.
• Gök kuşağının olabilmesi için gökyüzünde Güneş olmalıdır. Gök kuşaklarının sık göründüğü zaman ikindiye doğru özellikle sağanak yağışların geçmesinden sonraki zamandır.Gökkuşağı daima Güneş’in tam karşısında olan kısımdadır. Gök kuşağını görebilmek için Güneş’e arkamızı dönmemiz gerekmektedir.
• 

  Beyaz ışığın renklerine ayrılmasına örnekler

  1. Yağmur damlalarında gökkuşağının oluşması
  Yağmur yağdığında su damlaları içerisinden geçen beyaz ışık kırılarak renklerine ayrılır.
  Gökyüzünde gökkuşağı oluşur.

  2. CD üzerinde renkler oluşması
  CD üzerine beyaz ışık geldiğinde renklerine ayrılır.

  3. Su üzerine damlayan yağda renklenme olur.
  Yağmur yağdıktan sonra yerdeki su birikintilerine motor yağı damladığında üzerinde ışık kırılarak renklenme meydana gelir.
  4. Kristal avize
  Evimizin içerisine gelen güneş ışığı kristal avizenin üzerine düşerse, ışığın renklerine ayrıldğını görebiliriz.
  5. Sabun köpüğü
  Üzerine ışık düşen sabun köpüğünde renkler oluşur.
  6. Su fıskiyesinde renk oluşumu
  Güneşli bir günde su fıskiyesinde ışığın renklere ayrılması görülür.
  7. Kırık cam parçalarında renklere ayrılma
  Cam kırıkları, ışığı kırarak renklerin oluşmasını sağlar.
  8. Elmas
  Elmas üzerinde ışık kırılarak renklerine ayrılır.

Işığın Filtreden Geçişi

Işığı geçirebilen saydam cisimlere ışık filtresi denir.

Filtreler ve renkli camlar tıpkı yansımada olduğu gibi kendi rengindeki ışığı kuvvetli geçirirken komşu renkleri zayıf geçirir.  

Kırmızı filtre kırmızı ışığı kuvvetli geçirirken turuncu ışığı zayıf geçirir. Göz kırmızı ışığı algılar. 
Mavi filtre, mavi ışığı kuvvetli geçirirken yeşil ve mor ışığı zayıf geçirir. Göz mavi ışığı algılar.  
Yeşil filtre, yeşil ışığı kuvvetIi geçirirken sarı ve mavi ışığı zayıf geçirir. Göz yeşil ışığı algılar.    
Sarı filtre, sarı, kırmızı ve yeşil ışığı kuvvetli geçirir. Göz sarı ışığı görür 

Cyan filtre, yeşil ve mavi ışığı kuvvetli geçirir. Göz cyan renk ışığı algılar

Saf  Sarı ışığı kırmızı ya da yeşil renkli bir kitaba gönderdiğimizde göz her iki kitabı da siyah renkte algılar.

Kırmızı ışık ile yeşil ışığın karışımından elde edilen sarı ise karışım sarıdır. Karışım sarı hem kırmızı hem de yeşil ışığın frekansını taşır.

Kırmızı kitaba karışım sarı gönderildiğinde kitap karışım sarı içindeki kırmızı ışığı kuvvetli yansıtarak göz kırmızı algılar. Aynı şekilde yeşil kitaba karışım sarı gönderildiğinde kitap karışım sarı içindeki yeşil ışığı kuvvetli yansıtarak göz kitabı yeşil renkte algılar. Buradan anlaşılacağı üzere saf sarı ışık tek renkli, karışım sarı ışık kırmızı ve yeşil ışığın bileşimidir

Cisimlerin Renkli Görünmesi

Cisimler, üzerine ışık düşürüldüğünde kendi renklerindeki ışığı kuvvetli yansıtarak o renkte görünür. Cisimler kendi renginde olan ışığı kuvvetli yansıtırken, komşu renkleri zayıf yansıtır. Diğer renkteki ışığı ise hiç yansıtmaz. Gözlemci kuvetIi yansıyan ışığı görür.

• Beyaz kitap üzerine hangi renkte ışık gönderirsek gönderelim bütün ışığı yansıtarak 0 renkte görünür.

• Siyah kitap üzerine hangi ışığı gönderirsek gönderelim bütün ışığı soğurarak yansıtmaz ve siyah görünür.

• Ana renkteki kitaplar üzerine beyaz ışık gönderildiğinde cisimler kendi rengindeki ışığı kuvvetli yansıtırken komşu renkteki ışıkları zayıf yansıtır. Gözlemci ancak kuvvetli yansıyan renkleri algılar.

Kırmızı kitaba beyaz ışık gönderince kırmızı ışık kuvvetli, turuncu ışık zayıf yansır. Göz kırmızı ışığı algılar.

Yeşil kitaba beyaz ışık gönderince yeşil ışık kuvvetli sarı ve mavi ışık zayıf yansır. Göz yeşil ışığı algılar.

Mavi kitaba beyaz ışık gönderilince mavi ışık kuvvetli yansırken yeşil ve mor ışık zayıf yansır. Göz mavi ışığı algılar.

• Ara renkli (sarı, cyan, magenta) cisimlere ışık gönderildiğinde cisim ara rengi oluşturan renkleri kuvvetli yansıtırken komşu renkleri zayıf yansıtır. Göz kuvvetli yansıyan rengi algılar.

Sarı kitap üzerine beyaz ışık düşünce, sarı, kırmızı ve yeşil ışığı kuvvetli yansıtır. Göz kitabı sarı renkte görür.

Cyan kitap üzerine beyaz ışık düşünce, mavi ve yeşil ışığı kuvvetli yansıtır. Göz kitabı cyan renkte görür.

Güneş Işığında Ana ve Ara Renkler, Boya Renkleri                                                                                                                                                                               

Güneş ışığında ana renkler kırmızı, yeşil ve mavi renktir. Ara renkler ise sarı, magenta ve cyandır.

Tablodan anlaşıldığı üzere Kırmızı ile yeşil ışık birleşince sarı ışık,

Yeşil ile mavi ışık birleşince cyan ışık,

Kırmızı ile mavi ışık birleşince magenta ışık elde edilir.

Boya Renkleri

Yazının kaynağına burdan ulaşabilirsiniz