Henry Moseley’in    Çanakkale’deki İlginç  Sonu 

 Henry Moseley : 23 Kasım 1887’de İngiltere’nin güneyinde   doğdu. Babası  anatomi profesörüydü.  Lise eğitiminden sonra Oxford Üniversitesi fizik bölümüne kaydoldu ve 1910 ‘da  , 23 yaşında iken doktora unvanını aldı. Daha sonra Profesör  Rutherford’un asistanı  olarak yanında çalışmaya başladı.         
.       Rutherford, çevresinde bilimsel  çalışmalara uygun gençleri topluyor ve onları atom fiziğinin yanıt bekleyen acil sorunları üzerine yönlendiriyordu.
Mendelyev’in 1869’daki “Elementlerin periyodik Tablosu”   teorisinden
beri   bilim insanları, elementlerin kimyasal özelliklerinin atom ağırlıklarına
bağlı olarak tekrarlanan özellikleri  konusun araştırıyordu.
 H. Moseley, yaptığı çalışmalar sonucunda  elementlerin : çekirdek yükünün yani proton sayısının  elementlerin Periyodik Tablo’daki yerlerini belirlediğini   ifade etti.
 Atom  numarasının da  atom ağırlığından farklı olduğunu söyledi. Atom ağırlığı proton ve nötronların toplam sayısı iken atom numarası proton sayısı olarak ifade edilir. Bu çalışma 1914 yılında açıklandı. Çalışmalarının bilim dünyasın duyurulmasından kısa bir süre sonra  İngiliz milliyetçisi olan Henry gönüllü olarak  orduya katılarak çanakkale’ye geldi .  
İngiliz Ordusunun içinde  Çanakkale Savaşı’na katılan Henry Moseley :  10 Ağustos 1915 tarihinde  Çanakkalenin Conkbayırı bölgesinde  savaş sırasında  öldü.  
              Bir  bilim insanını deniz aşırı  bir ülkeyi istila etmek isteyen  bir orduya  katılarak savaşa  gelmesi  çok acı  ve bilim dünyası için  utanç verici bir kayıp.  Bunun üstüne birde  hocası Ernest Rutherford’un  gitmemesi için ikna çabasını da ekleyince Tarifi zor bir durum ortaya çıkıyor.  

Kaynak: Bilim ve Teknik dergisi Haziran 2002 sayısından derlenmiş ve yorumlanmıştır